|
تحقیق بررسی رابطه بین هوش هیجانی و وسواس در بین دختران
تحقیق بررسی رابطه بین هوش هیجانی و وسواس در بین دختران
|
|
| دسته بندی | روانشناسی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 120 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 115 |
تحقیق بررسی رابطه بین هوش هیجانی و وسواس در بین دختران
فهرست مطالب
مقدمه ۷
بیان مسأله ۹
اهداف تحقیق ۱۰
اهمّیت وضرورت تحقیق ۱۰
فرضیه تحقیق ۱۱
تعاریف عملیاتی ونظری واژه ها ومفاهیم ۱۱
هوش هیجانی (تعریف نظری ) ۱۱
وسواس (تعریف نظری ) ۱۱
تعریف عملیاتی هوش هیجانی ۱۲
تعریف عملیاتی وسواس ۱۲
هوش هیجانی را بشناسیم ۱۴
۱- مهارتهای درون فردی شامل ۱۵
۲- مهارتهای میان فردی شامل ۱۵
۳- سازگاری شامل ۱۶
۴-کنترل استرس شامل ۱۶
۵- خلق عمومی شامل ۱۶
چگونه می توان در هوش هیجانی پیشرفت کرد ؟ ۱۶
مؤلفه های هوش هیجانی ۱۹
سنجش برای هوش هیجانی ۲۱
هوش هیجانی EI 22
اهمیت اندازه گیری هوش هیجانی ۲۴
تعریف وپیشینه هوش هیجانی ۲۵
پیشینه مطالعه هوش غیر شناختی ۲۷
اختلال وسواس – بی اختیاری ۲۹
۱ – تعریف ۲۹
۲٫ شکل گیری وسواس در جریان تحول ۳۳
۲-۱ رفتارهای آیینی دوره‌ی اول و دوم کودکی ۳۳
۲-۲ رفتارهای آیینی و وسواس – بی‌اختیاری دوره‌ی سوم یا مرحله نهفتگی ۳۴
۲-۳ وسواس ـ بی‌اختیاری در دوره‌ی نوجوانی ۳۶
الف ) وسواسها و رفتارهای بی‌اختیار ۳۷
ب ) فکر وسواسی ۳۸
۳٫ ضوابط تشخیصی اختلال وسواس – بی‌اختیاری براساس DSM IV 39
3-1 توصیف ضوابط تشخیصی اختلال وسواس – بی‌اختیاری ۳۹
۴٫ دیدگاههای نظری درباره‌ی اختلال وسواس ـ بی‌اختیاری ۴۱
۴-۱ دیدگاه روان – پویشی ۴۲
۴-۲ دیدگاه شناختی – رفتاری ۴۸
ب) موضوع گیری شنخاتی – رفتاری ۴۹
۴-۳ الگوی زیستشناختی اختلالهای وسواس – بی‌اختیاری ۵۲
جامعه مورد مطالعه ۵۷
حجم نمونه ۵۷
روش نمونه گیری ۵۷
پرسش نامه شخصیت مینه سوتای m.m.p.i 58
هوش هیجانی ۵۹
لزوم آماده سازی آزمون هوش هیجانی ۶۰
معرفی آزمون هوش هیجانی بار – اُن ۶۰
مشخصات آزمون هوش هیجانی بار- اُن ۶۱
مراحل هنجاریابی در اصفهان ۶۳
در مرحله دوم اجراء تحلیل اطلاعات در حیطه های زیر انجام پذیرفت ۶۴
آزمون نهایی در سومین مرحله اجرا ۶۵
سایر اطلاعات در رابطه با آزمون ۷۱
نتیجه گیری از تحلیل ۷۱
گروه های هدف ۷۱
نحوۀ نمره گذاری ۷۲
روش تحقیق ۷۲
روش آماری مربوط به فرضیه ۷۳
مقدمه فصل چهارم ۷۵
بحث ونتیجه گیری ۸۵
پیشنهادات ۸۷
محدودیت های تحقیق ۸۷
ضمائم ۸۷
منابع مأخذ ۹۸
منابع مأخذ
۱٫ آزاد ، حسین – آسیب روانی (۱ ) – انتشارات رشد – ۱۳۸۴- تهران
۲٫ آزاد ، حسین – آسیب روانی ( ۲ ) – انتشارات رشد – ۱۳۸۵- تهران
۳٫ بیانی ، احمد – روش تحقیق در علوم تربیتی – انتشارات نور – ۱۳۸۳- تهران
۴٫ پیرزاده ، صنوبر – وسواس و روش درمانی – انتشارات بهار – ۱۳۸۵- تهران
۵٫ سعیدی ، روح الّله – هوش هیجانی – انتشارات ارجمند – ۱۳۸۴- تهران
۶٫ دلاور ، علی – آمار استنباطی – انتشارات رشد – ۱۳۸۵- تهران
۷٫ دلاور ، علی – روش تحقیق در علوم انسانی – انتشارات رشد – ۱۳۸۵- تهران
۸٫ کریمی ، یوسف – روان شناسی شخصیت – انتشارات نی – ۱۳۸۴- تهران
۹٫ کاووسی ، تورج – مسائل روانی وسواس – انتشارات باران – ۱۳۸۵ – تهران
۱۰٫ گوهری ، فرهاد – سلامت روانی – انتشارات راهرو – ۱۳۸۰ – تهران
۱۱٫ محمدی – سید یحیی – انگیزش و هیجان – انتشارات سمت – ۱۳۸۴ – تهران
۱۲٫ مهرآور ، یاسر – هیجان طلبی – انتشارات اردشیر- ۱۳۸۵ – تهران
مقدمه :
مفهوم هیجانی موضوعی است که مورد توجه دانشمندان وفلاسفه قدیم بوده است وحتی داروین شواهدی یافت که در آن همراه با تکامل دستگاه عصبی مرکزی ،حالات هیجانی نظیر: ترس ،خشم ولذّت جلوه گر می شود .(اتکسیون ۱۹۸۶؛ترجمه براهنی ۱۳۸۰)
ولی بررسی علمی ودقیق آن به دهه ی گذشته بر می گردد که ابتدا در سال ۱۹۹۰پیتر سالوی هوش هیجانی را مطرح کرد و آن را به صورت توجه به هیجان ها وکاربرد مناسب آنها در روابط انسانی ،درک احوال خود ودیگران ،خویشتن داری وتسلّط بر خواسته های آن ،همدلی با دیگران واستفاده مثبت از هیجانها در تفکروشناخت مطرح کردند بعد گلمن ۱۹۹۵ هوش هیجانی را به عنوان یکی از مؤلفه های سلامت روان معرفی کردند وبر این باور بود که برای ارتقاءسلامت روان افراد باید مؤلفه های هوش هیجانی را در افراد پرورش داد. هم چنین اون بار آن نیزبا طرح نظر خود تحت عنوان بهره هیجانی آن را عبارت از قابلیت ها ومهارت هائی می دانند که بر روی توانایی فرد برای مقابله مؤثر با احتیاجات محیط وفشارهای آن اثر می گذارد بطور خلاصه گفته می شود که میزان هوش nافراد ،ضامن موفقیت آنها در درازمدت وکل زندگی نمی باشد بلکه ویژگیهای دیگری برای برقراری ارتباطات مناسب انسانی وموفقیت در زندگی لازمست که هوش هیجانی نامیده شود وطرفداران اصلی روان شناسی انسان گرایانه در این دهه گودون آلبورت ،آبراهام مازلو و کارل راجرز عقیده دارند که یکی از احتیاجات ضروری وجنسی انسان این است که نسبت به خودش احساس خوبی داشته باشد هیجان های خود را مستقیماًتجزیه نماید واز نظر هیجانی رشد کند. (هرمان ۱۹۹۲به نقل از سالوی وهمکاران ۱۹۵۸)
در حیطه روان شناسی اندیشمندان بزرگ از طرفی به علّت شناسی دردهای روانی انسان واز طرف دیگر به طرح روش هایی برای بهره مندی انسان از ظرفیت کامل خود در جهت اختلالات رفتاری به خصوص ضعف روانی ووسواس که توضیحاتی شده که همه در جای خود مقبول وهریک تکامل بخش ویا حداقل همپوش نظریه های پیشگام شده است .
بیان مسأله
تجارب هیجانی از دیر باز به عنوان متدی مرکزی درمانگری در نظر گرفته شده است ودرماندگی هیجانی عمده ترین عامل انگیزش برای جستجو درمان است .بر همین اساس نظم جویی عاطفی ،اختلال های عاطفی ،پیوند هیجانی وفرایند تحول نظم جویی عواطف از مباحث مورد توجه روان درمانگران است امروز این امر مورد قبول قرار گرفته است که تنظیم عواطف وطرح یابی زیست شناختی کاملاً وابسته بهم هستند (شور -۱۹۹۴)در دهه های اخیر با تأثیر هیجان در کارکرد شخصیت وسلامت روان تأکید فراوانی شده است ومطالعات روزافزونی به منظور بررسی اینکه افراد چگونه با حوادث هیجانی واسترس زا او کنار می آیند وتأثیرات ضمن این روش ها بر سلامت جسمی ودور از اختلالات رفتاری ماند ضعف روانی ووسواس می شود .(پروین ۱۹۹۶)
در این باره می گوید :دیدگاه غالب این است که هیجاناتی که توسط افراد تجربه می شود ونیز چگونگی کنار آمدن افراد از نظر هیجانی قسمت مهمّی از شخصیت آنها را تشکیل می دهد ودارای تأثیر مهمی بر روی وسواس دارد . انسان ها در موقعیت های متفات واکنش های گوناگون از خود نشان می دهد اما با وجود تمام این تفاوتها ،راهی که برای کنترل واداره هیجانات خود انتخاب می کنند باید از نظر اجتماعی مناسب ومقبول باشد ،اگر چنین نباشد اثراتی که رفتارهایشان به دنبال خواهد داشت می تاند ویرانگر باشد سالووی ومایر (۱۹۹۰-۱۹۸۹)با طرح مفهوم تازه هوش هیجانی که براساس نظریات گاردند درباره استعداد های فردی شکل گرفته بود پاسخ قابل قبولی برای این سئوال مطرح نموده است . وبراساس این نظریه انسان دارای توانایی های قابل پرورش است که می تواند اورا برای مقابله با شرایط زندگی آماده کند .(سید محمدی ۱۳۸۲)
اهداف تحقیق
هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه بین هوش هیجانی ووسواس در بین دانش آموزان مقطع سوّم دبیرستان یا حدود سنی ۱۷ساله شهر ابهر است واینکه آیا هوش هیجانی افراد ووسواس در اعمال وافکار می تواند با هم رابطه داشته باشد وآیا وسواس عملی یا فکری در هوش هیجانی تأثیر مثبت یا منفی دارد . واینکه آیا هوش هیجانی در بین دختران بیشتر از پسران است ویا وسواس در بین دختران وپسران دارای تفاوت است یا نه .
اهمّیت وضرورت تحقیق
باید گفت که بیشتر مهارتهادر اثر تعلیم وتربیت پیشرفته می شود واحتمال دارد که این موضوع حداقل برای بعضی از مهارتهای هوش هیجانی صحیح باشد . مهارتهای هوش هیجانی در منزل وبا تعامل خوب والد وفرزند شروع می شود والدین به فرزندان خود یاد می دهند که هیجانهای خود را تشخیص داده وآنها را نامگذاری کنند ولی اگر غیر از این باشد ممکن است این نشان ندادن هیجانها در فرزندان باعث اختلالات رفتاری در فرزندان شود به این شکل که فرزندان ما به خاطر سرکوب شدن این هیجانات دست به اعمالی می زنند مانند وسواس که خواه به صورت عملی است وهواه به صورت فکری ویا حتی سیتری ونشان دادن بیماریهای مانند سردرد ودل ودرد وامثال اینها که امید است با انجام این پژوهشها بتوانیم میزان ای عوامل را از زندگی نوجوانان بکاهیم وهمین طور روش درستی در ایجاد هیجان فرزندانمان بیابیم . وهمین طور آیا بین هوش هیجانی وجنسیت در بین آزمودنی ها تفاوت معنی داری وجود دارد یا نه .
فرضیه تحقیق
بین هوش هیجانی ووسواس در بین دختران رابطه وجود دارد .
بین هوش هیجانی دختران وپسران تفاوت معنی داری وجود دارد .
بین وسواس دختران وپسران تفاوت معنی داری وجود دارد .
هوش هیجانی ← متغییر وابسته
وسواس ← متغییر مستقل
جنسیت ← متغییر کنترل شده
تعاریف عملیاتی ونظری واژه ها ومفاهیم
هوش هیجانی (تعریف نظری ):
عبارت است از توانایی شناخت ،درک وتنظیم هیجانها واستفاده از آنها در زندگی است وهمین طور هوش هیجانی برای بیان کیفیت ودرک احساسات افراد ،همدردی با احساسات دیگران وتوانایی اداره مطلوب خلق وخو به کار برد .
وسواس (تعریف نظری ):
یکی از اختلالات روانی است که گاهی اوقات با اعمال مستمر و پی در پی مانند دست شستن و راه رفتن وگاهی هم به صورت وسواس فکری واینکه کاری را انجام نداده ومدام ومستمر کاری را انجام دادن وفکر کردن مُداوم .
تعریف عملیاتی هوش هیجانی :
عبارتند از نمره ای است که آزمودنی از آزمون هوش هیجانی بدست آورده است.
تعریف عملیاتی وسواس :
عبارتند از نمره ای است که آزمودنی از آزمون وسواس بدست آورده است .
هوش هیجانی را بشناسیم
هوش هیجانی (EQ)همان توانایی شناخت ،درک وتنظیم هیجان ها واستفاده از آنها در زندگی است . اولین بار در سال ۱۹۹۰روان شناسی به نام «سالوی »اصطلاح هوش هیجانی را برای بیان کیفیت ودرک احساسات افراد ،همدردی با احساسات دیگران وتوانایی اداره مطلوب خلق وخو به کاربرد . در حقیقت این هوش مشتمل بر شناخت احساسات خویش ودیگران واستفاده از آن برای اتخاذ تصمیمات مناسب در زندگی است . به عبارتی عاملی است که به هنگام شکست ،در شخص ایجاد انگیزه می کند وبه واسطه داشتن مهارتهای اجتماعی بالا منجر به برقراری رابطه خوب با مردم می شود تئوری هوش هیجانی دیدگاه جدیدی درباره پیش بینی عؤامل مؤثر بر موفقیت وهمچنین پیشگیری اولیه از اختلالات روانی را فراهم می کند که تکمیل کننده علوم شناختی ،علوم اعصاب ورشد کودک است قابلیتهای هیجانی برای تدبیر ماهرانه روابط با دیگران بسیار حائز اهمیت است .
روان شناسی به نام «گلمن »اظهار می دارد که هوش هیجانی وشناختی در بهترین شرایط تنها ۲۰ درصد از موفقیتها را باعث می شود و۸۰درصد از موفقیتها به عوامل دیگر وابسته است وسرنوشت افراد در بسیاری از موفقیتها در گرو مهارتهایی که هوش هیجانی را تشکیل می دهند . در واقع هوش هیجانی عدم موفقیت افراد با ضریب هوش بالا وهمچنین موفقیت غیر منتظره افراد دارای هوش متوسط را تعیین می کند . یعنی افرادی با داشتن هوش عمومی متوسط وهوش هیجانی بالا خیلی موفقتر از کسانی هستند که هوش عمومی بالا وهوش هیجانی پایین دارند . پس هوش هیجانی پیش بینی کننده موفقیت افراد در زندگی ونحوه برخورد مناسب با استرسها است .
این هوش بنا به نظر «بار – اون » مؤلفه به شرح زیر دارد که ۱۵ عامل در آن مؤثر هستند . افراد تعداد بیشتری از این مؤلفه ها را در خود بیابند هوش هیجانی بالاتری دارند .
۱- مهارتهای درون فردی شامل :
à خود آگاهی هیجانی (بازشناسی وفهم احساسات خود )
à جرأت (ابراز احساسات ،عقاید ،تفکرات ودفاع از حقوق شخصی به شیوه ای سازنده )
à خود تنظیمی (آگاهی ،فهم ،پذیرش واحترام به خویش )
à خود شکوفایی (تحقق بخشیدن به استعدادهای بالقوه خویشتن )
à استقلال (خود فرمانی وخود کنترلی در تفکر وعمل شخصی ورهایی از وابستگی هیجانی )
۲- مهارتهای میان فردی شامل :
روابط میان فردی (آگاهی ،فهم ودرک احساسات دیگران ،ایجاد وحفظ روابط رضایت بخش دو جانبه که به صورت نزدیکی هیجانی ووابستگی مشخص می شود .)
تعهد اجتماعی (عفو مؤثر وسازنده گروه اجتماعی خود بودن ،نشان دادن خود به عنوان یک شریک خوب )همدلی (توان آگاهی از احساسات دیگران ،درک احساسات وتحسین آنها )
۳- سازگاری شامل :
مسأله گشایی (تشخیص وتعریف مسائل /همچنین ایجاد راه کارهای مؤثر )
آزمون واقعیت (ارزیابی مطابقت میان آنچه به طور ذهنی وآنچه به طور عینی ،تجربه می شود )
انعطاف پذیری (تنظیم هیجان ،تفکر ورفتار به هنگام تغییر موقعیت وشرایط )
۴-کنترل استرس شامل :
توانایی تحمل استرس ومقاومت در برابر وقایع نامطلوب وموقعیت های استرس زا )
کنترل تکانه (ایستادگی در مقابل تکانه یا انکار تکانه )
۵- خلق عمومی شامل :
شادی (احساس رضایت از خویشتن شاد کردن خود ودیگران )
خوش بینی (نگاه به جنبه های روشن زندگی وحفظ نگرش مثبت حتی در مواجهه با ناملایمات )
چگونه می توان در هوش هیجانی پیشرفت کرد ؟
باید گفت بیشتر مهارتها در اثر تعلیم وتربیت پیشرفته می شود واحتمال دارد که این موضوع حداقل برای بعضی از مهارتهای هوش هیجانی صحیح باشد . مهارتهای هوش هیجانی در منزل وبا تعامل خوب والد وکودک شروع می شود . والدین به کودکان یاد می دهند که هیجانهای خود را تشخیص داده و آنها را نامگذاری کنند . به عنوان نمونه ،من الان ناراحت هستم ،خوشحالم ،عصبانی ام . پس وقتی از رفتار برادرش شکایت می کند ومی گرید من از او متنفرم ،می توان او را این گونه بازگویی کرد ؛به نظر می رسد رفتار برادرت خیلی تو را عصبانی کرده ،هم نشان داده اید که احساس کودک خود را درک کرده اید وهم الگوی مناسبی برای بیان احساسات فراهم ساخته اید .یکی دیگر از راه های پیشنهادی برای پرورش هوش هیجانی ایجاد یک محیط امن عاطفی است به گونه ای که کودکان بتوانند با آزادی وامنیت خاطر درباره احساساتشان با والدین گفت وگو کنند . پس باید به آنها نشان داد که به احساسات آنها توجه شده ونظریات آنها با صبر و حوصله شنیده می شود . حتی اگر نظریات کودکان مورد قبول والدین نیست بهتر است با استدلال خواهی آنها را توجیه کنند ودر مواردی که آسیب کودک را مورد حمله قرار می دهد بهتر است به جای اینکه بگویند« بالاخره خودت رابه کشتن می دهی »این عبارت را بگویند «من می ترسم به خودت آسیب برسانی »واگر اشتباهی از جانب والدین رخ داد باید از کودکان عذر خواهی کنند تا عملاًآموخته باشند که پذیرش اشتباهات واحساس تأسف امری طبیعی است . عدم رعایت این موارد وعدم ابراز ناراحتی وحتی خشم توسط والدین ممکن است باعث شود بعضی اوقات کودکان دچار اختلالاتی شوند که در آن از احساسات خود دور شوند .
