مبانی نظری و پیشینه پژوهش سلامت روان ( فصل دوم پایان نامه )
در 29 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه
چارچوب نظری پایان نامه روانشناسی با موضوع سلامت روان:
2-1. سلامت روان
2-2-1. مفهوم سلامت روان
ریشه‌ی لغوی واژه انگلیسی «health»، در
واژه‌های، «haelp»، haelth»» (به معنای کـل) و «haelen» و(heal) انـگلیسی
قدیم، و کلمه‌ی آلمانی قدیم «heilida» و«heilen» (به معنای کل) است.
گراهام (1992) این ریشه‌های لغوی را با کلمات انگلیسی «halig» و آلمانی
قدیم«heilig»، به معنای مقدس، ارتباط داده است؛ بنابراین، از نظر
ریشه‌ی لغوی، سالم بودن به معنای «کلیت داشتن یا مقدس بودن» است و
بدین‌ترتیب، ویژگیهای معنوی و فـیزیکی (و نـه فقط فیزیکی) را شامل
می‌شود (لطافتی بریس، 1389).
مفهوم سـلامت روانـى، در واقع جنبه‌اى از
مفهوم کلى سلامت است. سازمان بهداشت جهانى سلامت را چنین تعریف مى‌کند:
حالت سلامتى کامل جسمى، روانى، اجتماعى، معنوى و نه فقط فقدان بیمارى
یا ناتوانى، که در آن فرد به توانایى‌هاى خودش پى مـى‌برد، مـى‌تواند بـا
استرس‌هاى معمول زندگى کنار آید، بـه صـورت ثـمربخش و مولد کار کند و
قادر به کمک به جامعه باشد (برى و جنکینس ،2007).
کارشناسان سازمان بهداشت جهای سلامت فکر و
وران را این طور تعریف می کنند: «سلامت فکر عبارت است از قابلیت ارتباط
موزون و هماهنگ با دیگران، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل تضادها
و تمایلات شخصی به طور منطقی، عادلانه و مناسب» (میلانی فر، 1389).
مفهوم سلامت همچنین دربر گیرنده مفاهیمی
همچون احساس خوب بودن و اطمینان از خودکارآمدی، اتکا به خود، ظرفیت
رقابت، تعلق بین نسلی و خودشکوفایی توانایی‌های بالقوه فکری، هیجانی و
غیره است و فـقدان بـیماری و عـلایم را نیز شامل می‌شود. سلامت روانی به
عنوان یکی از ارکان سـلامتی، لازمه یـک زندگی مفید، موثر و رضایت‌بخش
فردی است و مسئولیت سنجش، ارزیابی، کنترل، درمان و بهبود بخشیدن آن قبل
از هرکس بر عهده متخصصان علوم رفتاری و اجتماعی می‌باشد (پاکیزه، 1387).
لوینسون و همکارانش در سال 1962 سلامتی
روان را این طور تعریف کرده اند: «سلامتی روان عبارت است از این که فرد چه
احساسی نسبت به خود، دنیای اطراف، محل زندگی و اطرافیان دارد و مخصوصا با
توجه به مسئولیتی که در مقابل دیگران دارد، چگونگی سازش وی با درآمد خود و
شناخت موقعیت مکانی و زمانی خویش حائز اهمیت است» (میلانی فر، 1389).
تودور (1996؛ ترجمه خواجوی، 1382)، سلامت روان را به شرح زیر تعریف می کند:
1. سلامت روان شامل توانایی زندگی کردن همراه با شادی، بهره وری و بدون وجود دردسر است.
2. سلامت روان مفهوم انتزاعی
وارزیابی نسبی گراست از روابط انسان با خود، جامعه و ارزش هایش. و نمی
توان آن را جدای از سایر پدیدهای چند عاملی فهمید که فرد را به موازاتی که
در جامعه به عمل می پردازد، می سازد.
3. سلامت روان، شیوه سازگاری آدمی
با دنیا است، انسان هایی که موثر، شاد و راضی هستند و حالت یکنواختی
خلقی، رفتار ملاحظه گرانه و گرایش شاد را حفظ می کنند.
4. سلامت روان عنوان و برچسبی است
که دیدگاه ها و موضوعات مختلف مانند: عدم وجود علایم ناتوان کننده،
یکپارچگی کارکرد روان شناختی، سلوکی موثر در زندگی شخصی و اجتماعی،
احساسات مرتبط با بهزیستی اخلاقی و معنوی و مانند آنرا در بر می گیرد.
5. برای ارائه یک تئوری در مورد سلامت روان، موفقیت برون روانی کافی نیست، باید سلامت درون روانی را به حساب بیاوریم.
6. سلامت روان، ظرفیت رشد و نمو شخصی است.
7. سلامت روان، یک موضوع مربوط به پختگی است.
8. سلامت روان، یعنی هماهنگی بین
ارزشها، علاقه ها، و نگرش ها در حوزه عمل افراد و در نتیجه، برنامه ریزی
واقع بینانعه برای زندگی، و تحقق هدفمند مفاهیم زندگی است.
9. سلامت روان، در قیاس با سلامت
جسم نیست، بلکه به دیدگاه و سطح روان شناختی ارتباطات فرد-محیط اشاره
دارد. بخش مرکزی سلامت، سلامت روان است، زیرا تمامی تعاملات مربوط به
سلامتی، به وسیله روان انجام می شود.
10. سلامت روان ظرفیت کامل زندگی کردن به شیوه ای است که ما را قادر می سازد، نوعی وحدت بین ما و دیگران بوجود آورد.
11. سلامت روان، توانایی عشق ورزیدن
و خلق کردن است، نوعی حس هویت بر تجربه خود به عنوان موضوع و عامل قدرت
فرد، که همراه است با درک واقعیت درون و بیرون از خود و رشد واقع بینی و
استدلال.
پس از روش شدن مفهوم سلامت روان این ضرورت
دیده می شود تا به اختصار مروری به نظریات گوناگون با گرایش ها و زمینه
های متفاوت در مورد طبیعت انسان داشته باشیم و با تصورات گوناگون نظریه
پردازان از مفهوم سلامت روان و ماهیت انسان بیشتر آشنا شویم.
در تعریف سلامت روان چهار دیدگاه از یکدیگر تفکیک می شوند(پشتکار، 1388):
الف) سلامت روانی به معنای رفتار بهنجار:
در این دیدگاه گفته می شود رفتارهایی که اکثریت مردم از خود نشان می دهند،
رفتار های سالم به شمار می آیند و رفتار کسانی که از رفتارهای عمومی
جامعه فاصله زیادی می گیرند، به عنوان رفتارهای مرضی به شمار آمده و
صاحبان آنها بیمار روانی جامعه نامیده می شوند.
ب) سلامت روانی به معنای الگوی ایدال: در
این دیدگاه سالم کسی است که از یک سلسله معیارهای مشخصی برای سلامت روانی
تبعیت کند این معیارها غالبا به وسیله روان شناسان و رواپزشکان مشخص می
شود.
ج) سلامت روانی به معنای یک فرآیند: در
این دیدگاه، سلامت روانی یک پدیده واحد نیست که بتوانیم از آن در تمام
مراحل زندگی استفاده کنیم. به عبارت دیگر در هر مرحله از زندگی انسان اعم
از کودکی، نوجوانی، جوانی، میانسالی سلامت روانی معنایی متفاوت پیدا می
کند. به این ترتیب بیماری روانی یک معنای تحولی خواهد داشت، یعنی آنچه را
در یک بزرگسال بیماری به شمار می آوریم ممکن است در یک نوجوان سلامتی کامل
بدانیم یا بر عکس(پشتکار، 1388).
د) سلامت روانی به معنای فقدان بیماری: در
این دیدگاه این سلامتی روانی نیست که تعریف و مشخص می شود. به عبارت دیگر
به جای این که بگوئیم سلامت روانی چیست؟ می گوییم بیماری چیست؟ و وقتی
کسی بیمار نباشد یعنی سالم است (پشتکار، 1388).
2-2-2. دیدگاههای سلامت روانی
2-2-2-1. دیدگاه فروید
از دیدگاه مکتب روان کاوی، سلامت روانی به
معنای سازگاری فرد با خود و با خواسته ها و فشارهای جامعه است (کیمیایی،
خادمیان و فرهادی، 1390). در نظر فروید، انسان متعارف و سالم کـسی است
کـه مراحل رشد روانی-جنسی را با موفقیت گـذرانده بـاشد و در هیچ یـک
از ایـن مـراحل، بیش از حد تثبیت نشده باشد. از نظر او، کم‌تر انـسانی
مـتعارف به حساب می‌آید و هر فرد به نحوی غیر متعارف است. هسته‌ی اصلی
حالت‌های روان‌نژندی یا نـوروتیک، اضطراب اسـت و اضطراب مرحله‌ی اول
نوروز است. هدف از روان درمانی در روانکاوی، ایجاد سـلامت روانی
است. سلامت روانی دارای دو جنبه اسـت: یکی سـازگاری با محیط بیرونی، و
دیگری سازش بـا مـحیط درونی. در نظر فروید، تعامل و تعارض پویای سه
ساخت«نهاد»، «من» و «فرامن» تعیین‌کننده‌ی رفتار است و فردی از نظر روانی
سالم اسـت کـه بین سه سطح شخصیت وی تعادل برقرار باشد(شفیع آبادی و
ناصری، 1389).
یکی از شـاهکارهای فـروید، که مـا را در
شناخت رفتار انـسان و در نـتیجه شخصیت او راهنمایی می‌کند مکانیسم های
روانی یا دفاعی است. این مکانیسم ها که مکانیسم های سازشی نیز گفته می
شوند؛ باعث سازگاری و تطبیق شخص در رویارویی با مشکلات محیطی و اجتماعی می
شوند. همیشه برای ارضای تمایلات، امیال و غرایز جنسی بین «نهاد »، «من »
و «ابرمن » درگیری و کشمکش وجود دارد و برای اینکه تعادل روانی و شخصیتی
در اثر این درگیری محفوظ بماند «من» نقش میانجی داشته و از وسایلی استفاده
می کند که از اضطراب که کیفیت نامطلوبی است و تقریبا سرمنشا تمام بیماری
های روانی و واکنش های عصبی است نجات یابد. این وسایل عمان مکانیسم های
دفاعی هستند و روی این اصل آنها را مکانیسم های دفاعی «من» نیز می گویند
(میلانی فر، 1389).
