مبانی نظری و پیشینه تحقیق منبع کنترل
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
- همرا با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
- توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
- پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
- رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
- منبع : دارد (به شیوه APA)
- نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از مبانی نظری متغیر:
یکی از سوالات اساسی که همواره ذهن
بشر را به خود اشتغال داشته، این است که آدمی چقدر بر زندگی و سرنوشت خود
تسلط دارد. و چقدر نیروهای خارج از وجودش در تعیین سرنوشت او دخیل هستند و
کنترل زندگی او را در اختیار می گیرند. افراد طبعاً علاقمند هستند که
بدانند آیا سرنوشت مختوم و قطعی که تخلف ناپذیر است زندگانی آن ها را تعیین
می کند و او از خود در این راهی که می رود اختیاری ندارد و مانند پر
کاهی در کف تند بادی است یا خیر چنین سرنوشتی در کار نیست و او می تواند
مسیر زندگی خود را تعیین کند (مطهری، 1361).
روان کاوان با نگرش خاص خود به
دوران رشد و تکیه بر نقش پنج سال اول زندگی در واقع نگاهی جبرگرایانه بر
رفتارهای بشر دارند و او را اسیر غرایز می دانند و عوامل بیرونی را در
تعیین سرنوشت فرد صاحب نقش اساسی و اصلی می دانند و همچون اسکینر (1971) و
پیروان وی در موضع گیری خود عوامل محیطی را تعیین کننده رفتارهای ما می
دانند، هدف آن ها این است که ما تحت کنترل پاداش ها و تنبیه های بیرونی
هستیم و اراده آزاد، زاییده تخیلات ماست، یا چیزی که سلیگمن (1975) آن را
درماندگی آموخته شده، نامیده است بنا به تعریف او عبارت است از اعتقاد به
اینکه نتایج به دست آمده از سوی فرد، مستقل از اعمال انجام شده به وسیله او
هستند.
انسان گرایان بر خلاف این دو دیدگاه
انسان را حاکم بر سرنوشت خود می دانند و بر نیروها و آرزوهای انسان، اراده
آزاد و تحقق امکانات و استعدادهای انسان تاکید می ورزند و او را موجودی
خلاق، و در حال رشد و شکوفایی می دانند، که می داند چه می کند، برای چه می
کند، و کاملاً بر رفتار خود کنترل دارد (شولتز، 1994؛ ترجمه سید محمدی،
1380).
2-6-1 تعریف منبع کنترل
راتر برای اینکه تفاوتهای شخصیت
موجود در عقاید ما نسبت به منبع تقویت را تبیین کند، مفهوم مکان کنترل را
معرفی کرد. به عقیده راتر برخی افراد معتقدند تقویت کننده ها به رفتار خود
آن ها وابسته اند (کنترل درونی)، در حالی که برخی دیگر فکر می کنند تقویت
کننده ها توسط نیروهای بیرونی کنترل می شوند (کنترل بیرونی). افرادی که با
متغیر شخصیت منبع کنترل درونی مشخص می شوند اعتقاد دارند تقویتی که آن ها
دریافت می کنند تحت کنترل رفتارها و ویژگی های خود آن ها است، آن هایی که
دارای منبع کنترل بیرونی هستند تصور می کنند که تقویت توسط دیگران، سرنوشت
یا شانس کنترل می شود. آن ها متقاعد شده اند که در رابطه با این نیروهای
بیرونی، عاجز هستند (راتر، 1966).
منبع کنترل ما تأثیر زیادی بر
رفتارمان دارد افراد دارای منبع کنترل بیرونی، که معتقدند رفتارها و
توانایی هایشان تأثیری در تقویت هایی که دریافت می کنند ندارند، اغلب ارزش
کمی برای هر گونه تلاش در جهت بهبود شرایط خود قایل اند، وقتی که آن ها
تصور می کنند انتظار کنترل کمی بر زندگی خود چه در زمان حال یا آینده
دارند، پس چرا تلاش کنند؟ در مقابل، افراد دارای منبع کنترل درونی معتقدند
که آن ها کنترلی جدی بر زندگی دارند و طبق آن نیز رفتار می کنند. پژوهش ها
نشان داده است که آن ها در تکالیف آزمایشگاهی در سطح بالاتری عمل می کنند و
کمتر مستعد تلاشهای نفوذ کردن بر آن ها هستند، ارزش بیشتر برای مهارت ها و
پیشرفت های خود قایل اند، و نسبت به نشانه های محیطی که برای هدایت رفتار
خود به کار می برند هوشیارتر هستند (فارس، 1976، به نقل از فراهانی، 1378).
افرادی که دارای مکان کنترل بیرونی
هستند ترجیح می دهند خودشان تصمیم گیری کنند، از پیش خود را برای شرایط
آماده سازند، از وابستگی به دیگران دوری کنند، و در موقعیت های گروهی نقش
رهبری داشته باشند در مقابل افراد دارای مکان کنترل بیرونی گرایشی به دوری
کردن از مسئولیت ها داشته و ترجیح می دهند دیگران برایشان تصمیم بگیرند
(شولتز، 1994؛ ترجمه سیدمحمدی، 1380).
معمولاً برخی از افراد عقیده دارند
که فعالیت های خود آن ها در به حداکثر رساندن پیامد های خوب و به حداقل
رساندن پیامد های بد نقش مهمی ایفا می کنند و و این در برگیرنده مفهومی است
که اصطلاحاً به آن مکان کنترل درونی می کویند و برخی دیگر نیز عقیده دارند
که آن چه بر آنان می گذرد به شانس، تصادف، سرنوشت و سایر نیروهای بیرونی
غیرقابل کنترل بستگی دارد و این نیز دربرگیرنده مفهوم جایگاه مهار بیرونی
می باشد (بارون و برن، 1997).
