مبانی نظری و پیشینه پژوهش تعارض کار خانواده
در 38 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت docx
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت docx
قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه
چهارچوب این پژوهش پنداشتی بوده و بر پایه مفاهیم سلامت عمومی و
تعارض متقابل کار- خانواده استوار است که در این راستا مفاهیمی همچون
سلامت، تعاریف سلامت، ابعاد سلامتی، تعارض کار با خانواده، تعارض خانواده
با کار و ابعاد آن ها (زمان، فشار، رفتار) مورد بحث قرار می گیرد.
سلامت یکی از واژه هایی است که بیشتر مردم با آن که مطمئن هستند
معنای آن را می دانند، تعریف آن را دشوار می پندارند. از این رو تعاریف
بسیاری از سلامت در دوره های مختلف شده است(37).
به طور کلی سلامتی مفهوم وسیعی دارد و تعریف آن تحت تاثیر میزان
آگاهی و طرز تلقی جوامع با شرایط گوناگون جغرافیایی و فرهنگی قرار می گیرد.
ضمن این که سلامتی یک روند پویاست و با گذشت زمان نیز مفهوم آن تغییر
خواهد کرد(38). قدیمی ترین تعریف سنتی که از سلامتی شده است عبارت است از "
بیمار نبودن". انتقاد وارد شده بر این تعریف آن است که نقش عوامل تعیین
کننده زیست محیطی، اجتماعی، روان شناختی و فرهنگی را در تعریف سلامتی در
نظر نگرفته است(42،39). نارسایی این مفهوم زیست پزشکی[1]، منجر به ایجاد مفهوم اکولوژیک[2]
شده است که سلامت را به عنوان تعادل پویا بین انسان و محیط زیست و بیماری
را به صورت عدم تعادل وجود انسان با محیط زیست در نظر می گیرد(40). با
پیشرفت های علوم اجتماعی در دوران معاصر آشکار شد که سلامت می تواند تحت
تاثیر عوامل اجتماعی، روان شناختی، فرهنگی، اقتصادی وسیاسی قرار گیرد و
هنگام تعریف و اندازه گیری سلامت باید این عوامل را هم در نظر گرفت(41).
مدل کلیت[3]
ترکیبی از همه مفاهیم نام برده شده را بیان می کند و می گوید: سلامت،
نشانه ای از فکر سالم و عالی در بدن سالم و در خانواده های سالم و محیطی
سالم است. این مدل به ارتقاء سلامت و حفظ آن تاکید می کند(37). تعاریف
متعددی از سلامت وجـود دارد. فرهنگ وبسـتر[4]
سلامتی را وضعیت خوب جسـمانی و روحی و به خـصوص عاری بودن از درد یا
بیـماری جسمی می داند در حالی که فرهنگ آکسـفورد سلامتی را وضعیت عالی جسم و
روح و حالتی که اعمال بدن به موقع و موثر
انجام شود بیان می کند(42).
دان[5]
سلامتی را به صورت وضعیتی که در آن فرد تعادل و مسیر هدفمند را در محیط
خود حفظ می کند، بیان می نماید. در حقیقت تعاریف سلامتی بر دو نظر کلی
تاکید دارند، سلامتی پویا است و نه ایستا و محیط و زمینه زندگی افراد بر
میزان دستیابی آن ها به سلامتی تاثیر گذار است(43). با این وجود تعریفی که
بیشتر از همه درباره سلامت پذیرفته شده است، تعریف سازمان بهداشت جهانی[6]
است که در مقدمه اساسنامه آن ذکر شده است:" سلامتی عبارت است رفاه کامل
جسمی، روانی و اجتماعی و نه تنها بیماری یا معلول نبودن"(44). بدین منوال
از تعریف سازمان جهانی بهداشت چنین بر می آید که سلامتی مفهومی بسیار
گسترده تر از رفاه جسمی است و برای سالم بودن، تعادل و هماهنگی در عملکرد
روان و مغز نیز الزامی است(45). در سال های اخیر با گنجاندن توانایی داشتن
"یک زندگی اقتصادی و اجتماعی مثمر" این تعریف تقویت شده است. تعریف WHO
از سلامتی از این نظر که بسیار گسترده است، مورد انتقاد قرار گرفته است و
بعضی از اشخاص استدلال می کنند که نمی توان سلامت را به عنوان یک حالت کلی
تعریف کرد بلکه باید به صورت یک فرایند تطبیق پیوسته با تقاضاهای دیگر
زندگی و تغییراتی که به معنای زندگی داده می شود، در نظر گرفته شود. این یک
مفهوم پویا است که کمک می کند تا مردم خوب زندگی کنند، خوب کار کنند و از
زندگی خود لذت ببرند. بنابراین تعریف سازمان بهداشت جهانی از سلامت به نظر
بسیاری از اشخاص به عنوان یک هدف آرمانی محسوب می شود تا فرضیه ای واقع
بینانه که ممکن است در برخی از افراد وجود داشته باشد و در سایرین خیر(37).
به این منظور عده ای از محققان سازمان بهداشت جهانی یک تعریف
عملیاتی را برای سلامتی بیان کرده اند که شامل 1- نبودن شواهد آشکار
بیماری و درست عمل کردن شخص به طور عادی در حدود معیارهای پذیرفته شده
سلامتی در مورد یک جنس، سن، جامعه و منطقه جغرافیایی.
2-کار کردن چند اندام بدن به اندازه کافی و در رابطه با یکدیگرکه نشانه
نوعی تعادل یا پایداری بدن است. این حالت نسبتاً ثابت است اما چون انسان
تابع محرک های داخلی است ممکن است تغییر نماید(42).
علی رغم محدودیت های نام برده مفهوم سلامتی مطابق تعریفWHO
کاربرد مثبت و گسترده دارد و استاندارد"سلامت مثبت" را تعیین می کند. این
تعریف نشان دهنده آرزوی مردم و نماینده هدف کلی یا هدفی است که مـلت ها
باید برای آن بکوشند. سلامـت بر تمام ابعـاد زندگی افراد تاثیر گذار است،
از طرف
دیگرشغل و حرفه، نقش اجتماعی و روابط بین فردی متاثر از سلامت می باشند(46).
در حرفه پرستاری چهار تعریف به واسطه چهار الگو توسط اسمیت[7] پیشنهاد شده است:
1-الگوی ادیو منیستیک[8](ایده آلی): در این حالت فرد به خود یابی و حد کمال رسیده و توانایی خود را از بالقوه به بالفعل در می آورد.
2-الگوی سازگاری[9]: انسان به طور موثر قادر به کنش با محیط فیزیکی و اجتماعی خود است.
3-الگوی ایفاء نقش[10]: بیانگر میزان توانایی فرد در ایفای نقش خود به طور موثر است.
4-الگوی کلینیکی[11]: فقدان علائم و نشانه های بیماری و ناتوانی قابل تشخیص با علم پزشکی است.
از نظر اسمیت الگوی ایده آلی جامع ترین الگو و الگوی کلینیکی سطحی ترین الگو است (42).
با توجه به تعاریف سلامتی متوجه می شویم که سلامتی دارای ابعاد متعددی است. بانکر و کووالکسی[12] پنج بعد جسمی[13]، روانی[14]، اجتماعی[15]، معنوی[16]و عقلانی[17] را به عنوان ابعاد سلامتی معرفی نموده اند (45). در صورتی که آقا ملایی و ملک افضلی، علاوه بر ابعاد فوق، بعد شغلی[18] را نیز جزء ابعاد سلامتی می دانند (47،37).
معمول ترین بعد سلامتی، سلامت جسمی است که نسبت به دیگر ابعاد
سلامتی ساده تر می توان آن را ارزیابی کرد. سلامت جسمی در حقیقت ناشی از
عملکرد درست اعضاء بدن است(38). نشانه های سلامت جسمی در فرد عبارت است از:
سیمای خوب، پوست تمیز، اشتهای کافی، خواب راحت، وزن مناسب و .... (37).
بعد دیگر سلامتی بعد روانی است که شامل توان واکنش در برابر انواع گوناگون
تجربه های زندگی به صورت قابل انعطاف و معنی دار است(37). بعضی از نشانه
های سلامت روانی عبارت است از: سازگاری فرد با خود و دیگران، قضاوت صحیح در
برخورد با مسائل، داشتن روحیه انتقاد پذیری و داشتن عملکرد مناسب در
برخورد با مشکلات(42،38).
بعد اجتماعی سلامتی شامل: سطوح مهارت های اجتماعی، عملکرد اجتماعی و
توانایی شناخت هر شخص از خود به عنوان عضویی از جامعه بزرگتر است(37). این
بعد به نوشته حاتمی و همکاران از دو جنبه قابل بررسی است: یکی ارتباط سالم
فرد با جامعه، خانواده، مدرسه و محیط شغلی و دیگری سلامتی کلی جامعه که با
توجه به شاخص های بهداشتی قابل محاسبه، می توان سلامت جامعه را تعیین و با
هم مقایسه کرد(38). اختلال در یک بعد از سلامت می تواند سایر ابعاد را نیز
تحت تاثیر قرار دهد( نمودار 1).
اختلالات جسمی اختلالات روانی اختلالات اجتماعی
[1] -bio medical
[2] - ecologic
[3]- holistic
[4] -webster
[5]- Dunn
[6]- World Health Organization
[7] -Smit
[8]- euduimonistic
[9]-adaptation model
[10]-role playing model
[11] -clinical model
[12] -Bunker&kowalski
[13] -physica Dimension
[14] -mental Dimension
[15] -social Dimension
[16]-spiritual Dimension
[17] -intellectual Dimension
[18]-vocational Dimension
